Czym jest wskaźnik ścieralności płytek?
Klasa ścieralności płytek jest czynnikiem, który określa poziom wytrzymałości danego materiału wykończeniowego. Im wyższa klasa ścieralności płytek gresowych lub innego surowca, tym mniejsze ryzyko, że powierzchnia ulegnie uszkodzeniu w wyniku naturalnej eksploatacji.
W Polsce stosujemy dwie metody ustalania poziomu ścieralności płytek: skale Mohsa oraz PEI. Według którego systemu weryfikować płytki podczas zakupu? Zalecamy brać pod uwagę obydwa wskaźniki, choć nie każdy producent podaje te normy w specyfikacji technicznej płytek.
Jeśli chcemy mieć pewność, że kupione płytki podłogowe są najwyższej jakości i zgodne z aktualnymi normami, zachęcamy do zamówienia gresu lub klasycznych płytek z oferty Paradyż.
Ścieralność wgłębna, czyli norma PEI
Nie mamy żadnych wątpliwości, że klasy ścieralności płytek gresowych, płytek ceramicznych i kamienia naturalnego są jednym z najistotniejszych parametrów technicznych materiałów do wykończenia wnętrz i terenów zewnętrznych, np. tarasów. Odporność na ścieranie według normy PEI dotyczy wytrzymałości mechanicznej w odniesieniu do ścieralności i podatności na zarysowania.
Parametry PEI są dokładnie oznaczone w normie PN-EN ISO 10545-7. Mowa tu głównie o zliczaniu ilości obrotów maszyny ścierającej, która powoduje zarysowanie powierzchni. Dzięki temu możemy oszacować, jak bardzo wybrany materiał jest odporny na normalną eksploatację.
Wyróżniamy kilka norm ISO zgodnych ze wskaźnikiem PEI
1. Klasa (PEI 0) – w tym przypadku płytki ceramiczne są mocno podatne na zniszczenia. Taka klasa ścieralności jest zalecana wyłącznie do miejsc, w których nie dochodzi do styku materiału z czynnikami ścierającymi. Zgodnie z normą do uszkodzenia powierzchni płytki wystarczy ok. 100 obrotów maszyny ścierającej.
2. Klasa I (PEI 1) – to oznaczenie płytek ceramicznych, które stosuje się w pomieszczeniach wewnętrznych, po których chodzimy boso lub w miękkim obuwiu. Według normy obroty maszyn ścierających na poziomie 150 obr./min. mogą uszkodzić powierzchnię płytki.
3. Klasa II (PEI 2) – tutaj mówimy już o 600 obrotach maszyn ścierających. To oznacza, że płytki ceramiczne i gres o tej klasie ścieralności możemy z powodzeniem stosować w pomieszczeniach, które są eksploatowane w normalnym stopniu i miękkim obuwiu. Ta klasa ścieralności płytek nadaje się do salonów, łazienek i sypialni.
4. Klasa III (PEI 3) – maksymalne obroty, które są bezpieczne dla płytek to 1500. Gresy klasy ścieralności PEI 3 stosujemy w miejscach, które są eksploatowane w nieco większym stopniu, aczkolwiek nie powinniśmy poruszać się po nich w twardym obuwiu. Nie zalecamy też przesuwania mebli po takich płytkach. Dość niska klasa ścieralności gresu nie ochroni go przed zarysowaniami w takich sytuacjach.
5. Klasa IV (PEI 4) – 4 klasa ścieralności płytek gwarantuje nam bezpieczne zastosowanie materiału w dowolnie wybranych miejscach, niezależnie od powierzchni. Płytki w tej klasie możemy spotkać w przestrzeni publicznej oraz miejscach mocno narażonych na eksploatację.
6. Klasa V (PEI 5) – według obowiązującej normy ISO ta klasa płytek jest odporna nawet na 12 tys. obrotów maszyny ścierającej. Ta klasa ścieralności gresu i płytek ceramicznych jest wystarczająca, aby zastosować materiał nawet w miejscach, które są najbardziej narażone na zniszczenia i intensywną eksploatację.
Ogólnie rzecz biorąc, im wyższa klasa ścieralności gresu lub innego surowca wykończeniowego, tym lepiej. Wraz z rosnącym wskaźnikiem PEI rośnie też cena materiału. Tutaj zalecamy dopasowywać płytki ceramiczne do konkretnych pomieszczeń. Dzięki temu zamówimy materiał o odpowiedniej klasie ścieralności, ale nie za wysokiej, aby nie narażać się na zbędne koszty.
Skala Mohsa, czyli ścieralność płytek w praktyce
Klasa ścieralności płytek gresowych zgodna ze skalą Mohsa jest nieco mniej precyzyjna w porównaniu do norm ustalanych zgodnie z normą PEI. Mówimy tu o stopniu twardości danego surowca do materiału wzorcowego. To oznacza, że poszczególny materiał wykończeniowy można zarysować poprzez jego oddziaływanie na inny surowiec poprzedzający.
Skala twardości Mohsa to aż dziesięciostopniowa norma, która dotyczy odporności na zarysowania materiałów twardszych przez te miękkie. Jako ciekawostkę dodajmy, że skala powstała już w 1812 roku i funkcjonuje w branży do dziś.
Jak to działa w praktyce? Otóż materiały są ustalone w kolejności od najmiększego do najtwardszego. Zgodnie z założeniami skali Mohsa każdy minerał może zarysować materiał poprzedzający go na skali, natomiast może też zostać zarysowany przez ten następujący po nim. Lista zgodna ze skalą Mohsa wygląda następująco:
-
1 – talk,
-
2 – sól kamienna, gips,
-
3 – kalcyt,
-
4 – fluoryt,
-
5 – apatyt,
-
6 – ortoklaz, skaleń,
-
7 – kwarc,
-
8 – topaz,
-
9 – korund,
-
10 – diament.
Niestety ustalanie skali ścieralności płytek, gresu lub innego surowca wyłącznie na podstawie tej skali jest bardzo nieprecyzyjne. Zalecamy więc weryfikować klasę ścieralności materiału wykończeniowego na podstawie normy PEI, która obowiązuje w całej Europie.
Jaka jest najlepsza klasa ścieralności płytek podłogowych?
Jeśli chodzi o płytki podłogowe, musimy przede wszystkim ustalić miejsce, w którym zostanie ułożony materiał. Najlepszy stopień ścieralności gresu to taki, który będzie adekwatny do stopnia eksploatacji surowca w danym miejscu. Oczywiście zgodnie z normą Porcelain Enamel Institute można wybrać klasę PEI 5, czyli tę najwyższą. To jednak przekłada się też na wyższe koszty zakupu materiału, co nie zawsze jest konieczne.
Płytki podłogowe do salonu, kuchni i przedpokoju powinny mieć normę co najmniej PEI 3. Wybierając taki gres, klinkier lub klasyczne płytki ceramiczne mamy gwarancję, że ułożona powierzchnia będzie wytrzymała, estetyczna i zachowa swój piękny wygląd na lata eksploatacji.
Jaka klasa ścieralności płytek do przedpokoju?
Klasy ścieralności płytek do przedpokoju to najczęściej PEI 3 lub 4. W skrajnych przypadkach możemy pokusić się o zastosowanie gresu w normie PEI 5, aczkolwiek koszty zakupu surowca wykończeniowego będą w tym przypadku znacznie większe. Zanim wybierzemy gres klasy ścieralności 3, 4 lub 5, ustalmy swoje potrzeby oraz sposób eksploatacji nieruchomości, a więc:
-
liczbę domowników,
-
częstotliwość przechodzenia przez dane pomieszczenie,
-
obecność dzieci w domu.
Jeśli chcemy mieć pewność, że klasa ścieralności kafli podłogowych będzie odpowiednia i zgodna z aktualnymi normami ISO, wybierajmy materiały od sprawdzonych producentów. Polecamy nasz gres i płytki ceramiczne Paradyż, które są wykonane z zachowaniem maksimum precyzji oraz zgodnie z najnowszymi normami odnośnie do odporności na ścieranie i uszkodzenia mechaniczne.
Czy najlepsza klasa ścieralności płytek zawsze jest konieczna?
Oczywiście, że nie. Płytki podłogowe – klasa ścieralności 5 jest wymagana tylko w miejscach, które są najintensywniej eksploatowane. Dotyczy to głównie miejsc w przestrzeni publicznej, po której poruszają się nie tylko piesi, ale także maszyny do utrzymania porządku. Mimo to, że klasa ścieralności płytek PEI 5 gwarantuje najwyższy poziom trwałości, to jednak zalecamy dopasować materiał wykończeniowy indywidualnie do miejsca, w którym zostanie wykorzystany.
Do zastosowań domowych maksymalna potrzebna klasa ścieralności to PEI 4. Nie ma racjonalnego wytłumaczenia inwestycji w gres o najwyższej klasie odporności na ścieranie do użytku domowego – narażamy się w ten sposób tylko na wyższe koszty remontu nieruchomości, bez widocznych efektów w porównaniu do wyboru płytek w klasie PEI 4.
Nawet jeśli planujemy ułożenie płytek gresowych na tarasie – tutaj także wystarczająca będzie przedostatnia klasa ścieralności. Oczywiście możemy kupić wysokie klasy ścieralności gresu szkliwionego, ale zalecamy taką decyzję tylko wtedy, kiedy powierzchnia tarasu jest wyjątkowo intensywnie eksploatowana przez cały rok.
Ścieralność wgłębna płytek podłogowych do domów i mieszkań – jaka będzie odpowiednia?
Niestety ciężko powiedzieć, jaka jest najlepsza klasa ścieralności płytek ceramicznych do domów i mieszkań. Musimy wziąć pod uwagę kilka czynników determinujących opłacalność inwestycji w dany materiał wykończeniowy. Jeśli uwzględniamy wyłącznie parametr dotyczący klasy ścieralności płytek do domu lub mieszkania, musimy też ustalić, gdzie dokładnie ułożymy zamówiony gres lub inny surowiec. Oprócz podziału na pomieszczenia musimy też określić, na jakiej powierzchni zostanie przyklejona płytka ceramiczna – na ścianach stosujemy materiał o niższej klasie ścieralności, natomiast na podłogach o wyższej.
Biorąc pod uwagę normy PEI oraz ogólnie przyjęte zasady dopasowywania płytek pod względem klasy ścieralności wgłębnej, przygotowaliśmy kilka wskazówek, aby jak najkorzystniej dopasować ścieralność płytek.
1. Pomieszczenia o niskim natężeniem ruchu (np. sypialnie, prywatne łazienki)
Płytki klasy PEI 1 lub PEI 2 są wystarczające. W tych obszarach ruch jest ograniczony, więc nie potrzeba bardzo wytrzymałych płytek.
2. Miejsca o umiarkowanym ruchu (np. salon, kuchnia, przedpokój w domach jednorodzinnych)
Zalecamy tu klasę PEI 3. Taka ścieralność zapewnia odpowiednią wytrzymałość do użytku domowego, gdzie ruch jest większy, ale nie tak intensywny, jak w miejscach publicznych.
3. Obszary o wysokim natężeniu ruchu (np. przedpokój w dużym domu)
W tych miejscach lepiej sprawdzą się płytki klasy PEI 4. Są bardziej odporne na ścieranie i lepiej radzą sobie z intensywną eksploatacją na co dzień.
4. Najwyższa klasa (PEI 5)
Na ogół nie jest wymagana w typowych warunkach mieszkaniowych. Jest ona raczej przeznaczona do zastosowań komercyjnych, gdzie ruch jest wyjątkowo intensywny (np. centra handlowe, lotniska).
Jak przebiega klasyfikacja płytek pod względem wskaźnika ścieralności?
Producenci płytek ceramicznych, gresu i innych surowców przeznaczonych do wykończenia powierzchni płaskich (pionowych i poziomych) są szczegółowo klasyfikowane zgodnie z normą PEI. Cała procedura klasyfikacyjna przebiega jeszcze na etapie produkcji surowca. Testy związane z ustalaniem ścieralności płytek dotyczą:
-
przygotowania próbek materiału,
-
wykonania symulacji ścierania materiału przy użyciu odpowiedniego ścierniwa,
-
ustalenia liczby obrotów potrzebnych do tego, aby uszkodzić powierzchnię płytki ceramicznej.
Po zakończonych testach PEI sprawdzany jest stan wizualny oraz techniczny testowanego materiału. Na tej podstawie surowiec otrzymuje konkretną klasę ścieralności w skali PEI od 0 do 5. To standard branżowy, bez którego wybór odpowiednich płytek do zastosowania we wnętrzach i na zewnątrz byłby o wiele trudniejszy.
Zgodnie z Vademecum płytek ceramicznych przygotowanym przez specjalistów Paradyż testowanie ścieralności wgłębnej płytek odbywa się też poprzez posypywanie tlenkiem glinu powierzchni płytek. Następnie materiał jest umieszczany w maszynie i poddawany procesowi wycierania rowków tarczą ścierną przez określony czas. Na podstawie ilości wytartego materiału możemy obliczyć klasę ścieralności wgłębnej danej płytki ceramicznej.
Gdzie szukać informacji o klasach ścieralności płytek ceramicznych?
Aby zweryfikować klasę ścieralności płytek, warto zapoznać się ze specyfikacją techniczną danego materiału. To podstawowy dokument, do którego powinni mieć dostęp osoby zainteresowane zakupem gresu, płytek ceramicznych czy nawet klinkieru. Informacje o przyznanym wskaźniku ścieralności według normy PEI znajdziemy na:
-
opakowaniach produktów,
-
katalogach i broszurach,
-
stronach internetowych producentów,
-
na infolinii producenta płytek.
Aktualnie obowiązujące klasy ścieralności według normy PEI obowiązują na arenie międzynarodowej. Każdy producent materiałów wykończeniowych do zastosowań zewnętrznych i wewnętrznych jest zobowiązany do oznaczenia każdego surowca zgodnie z przyznaną klasą PEI. To podstawowy wskaźnik, który musimy przeanalizować, kupując płytki na podłogi, ściany, a także do wykończenia powierzchni tarasów.
Czy ścieralność płytek ceramicznych może wpływać na cenę materiału? Podsumowanie
Ceramika Paradyż to płytki szkliwione podłogowe o klasach ścieralności od PEI 2 do PEI 5. Mamy w ofercie także płytki nieszkliwione, które zalecamy do stosowania w miejscach, gdzie występuje większa liczba zanieczyszczeń ścierających. Tutaj polecamy gres techniczny, który ma praktycznie niewidoczną ścieralność wgłębną.
Jeśli chcemy mieć pewność, że wybrany materiał wykończeniowy do wnętrz lub na zewnątrz, np. na taras będzie odpowiednio odporny na czynniki eksploatacyjne, koniecznie upewnijmy się, jaka klasa ścieralności płytek będzie odpowiednia do danego miejsca.